Cách bảo dưỡng sàn bê tông chuẩn

Cập nhật lần cuối ngày 15 tháng 7 năm 2021 tại Công ty vệ sinh TKT Cleaning, Thành Phố Hồ Chí Minh, Việt Nam

Bảo dưỡng sàn bê tông là gì? Nó gồm các công việc gì? Tiêu chuẩn Việt Nam quy định gì về việc bảo dưỡng ẩm tự nhiên bê tông?

1. Bảo dưỡng sàn bê tông là gì? Mục đích

Bảo dưỡng sàn bê tông là quá trình giữ ẩm cho bê tông, đến một giai đoạn cường độ nhất định. Với việc cung cấp nước đầy đủ cho quá trình thuỷ hoá của xi măng, hay quá trình đông kết và hoá cứng của bê tông. 

Trong suốt thời gian bảo dưỡng, chống va động để quá trình đóng rắn được đảm bảo bao gồm: tránh va chạm vật lý + Đảm bảo môi trường luôn ẩm để tránh vết nứt sàn bê tông.

Thực tế, khi bề mặt bên ngoài đã đông cứng. Thì quá trình thủy hóa vẫn diễn ra bên trong lớp sàn bê tông. Nước là một nhân tố không thể thiếu. Và liên tục được sử dụng cho quá trình này.

Trong môi trường khô, nước trong bê tông bốc hơi nhanh. Không đủ lượng nước cung cấp cần thiết để giữ quá trình thủy hóa. Cường độ bê tông có thể ngừng phát triển và gây nứt nẻ.

Cùng với kiểm soát vết nứt sàn bằng khe co giãn bê tông thì quá trình bảo dưỡng đúng cách là 2 nhân tố quan trọng nhất.

2. Các khái niệm liên quan đến bảo dưỡng sàn bê tông bạn cần biết

Bảo dưỡng ẩm tự nhiên: Quá trình giữ ẩm thường xuyên cho bê tông trong điều kiện tác động của các yếu tố khí hậu địa phương. Có thể thực hiện Bảo dưỡng ẩm tự nhiên bằng cách:

• Tưới nước trực tiếp lên bề mặt bê tông
• Phủ vật liệu ẩm
• Phun sương
• Phủ các vật liệu cách nước lên mặt bê tông

Cường độ bảo dưỡng tới hạn: Giá trị cường độ nén của bê tông tại thời điểm ngừng quá trình Bảo dưỡng ẩm tự nhiên, ký hiệu là RthBD, đơn vị tính là % cường độ bê tông ở tuổi 28 ngày đêm, %R28 (xem TCXD 191: 1996).

Thời gian bảo dưỡng cần thiết: Thời gian tính từ khi bắt đầu Bảo dưỡng ẩm tự nhiên cho tới khi bê tông đạt Cường độ bảo dưỡng tới hạn, ký hiệu là TctBD, đơn vị tính là ngày đêm.

Bảo dưỡng ban đầu: Quá trình giữ cho bê tông không bị bốc hơi nước vào không khí khi chưa thể tưới nước giữ ẩm trực tiếp lên mặt bê tông.

Bảo dưỡng tiếp theo: Quá trình giữ ẩm để hạn chế bê tông bốc hơi nước vào không khí, tính từ khi bắt đầu tưới nước lên mặt bê tông tới khi ngừng quá trình Bảo dưỡng ẩm tự nhiên.

Bề mặt hở: Bề mặt kết cấu bê tông có thể bốc hơi nước vào không khí.

3. Các phương pháp bảo dưỡng bê tông, sàn bê tông

Các phương pháp bảo dưỡng bê tông khác nhau áp dụng cho các tình huống khác nhau và điều này rất quan trọng vì cường độ của bê tông bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố, một trong số đó là thời gian giữ ẩm.

Bảo dưỡng bê tông đòi hỏi phải cung cấp đủ độ ẩm, nhiệt độ và thời gian để bê tông đạt được các đặc tính mong muốn cho mục đích sử dụng của nó. Quá trình diễn ra ngay sau khi đổ bê tông cho đến khi hoàn thành.

Bê tông được bảo dưỡng thích hợp có đủ độ ẩm để tiếp tục hydrat hóa và phát triển cường độ, ổn định thể tích, khả năng chống đóng băng và tan băng cũng như chống mài mòn và đóng cặn.

Thời gian bảo dưỡng đầy đủ phụ thuộc vào một số yếu tố trong đó có tỷ lệ hỗn hợp, cường độ quy định, điều kiện thời tiết và điều kiện tiếp xúc trong tương lai.

Các phương pháp bảo dưỡng bê tông chia thành ba phương pháp chính:

• phương pháp giảm thiểu sự mất ẩm từ bê tông, ví dụ bằng cách phủ nó bằng một lớp màng tương đối không thấm nước,
• phương pháp ngăn ngừa sự mất ẩm bằng cách liên tục làm ướt bề mặt tiếp xúc của bê tông
• phương pháp giữ ẩm bề mặt. đồng thời làm tăng nhiệt độ của bê tông, do đó làm tăng tốc độ tăng cường độ.

4. Các yêu cầu về bảo dưỡng ẩm sàn bê tông

4.1. Quy định chung

Quá trình Bảo dưỡng ẩm tự nhiên cần được tiến hành liên tục ngay sau khi hoàn thiện bề mặt bê tông cho tới khi ngừng quá trình Bảo dưỡng.

Hai thông số kỹ thuật sau đây đặc trưng đồng thời cho quá trình Bảo dưỡng ẩm tự nhiên của bê tông:

• Cường độ bảo dưỡng tới hạn và
• Thời gian bảo dưỡng cần thiết.

Khi đánh giá về chế độ Bảo dưỡng ẩm tự nhiên của bê tông cần phải đồng thời xem xét cả 2 thông số này. Trong đó thông số quyết định là RthBD, còn thông số TctBD được xác định dựa trên thông số RthBD tuỳ theo vùng khí hậu cụ thể.

4.2. Các yêu cầu bảo dưỡng ẩm tự nhiên

Quá trình Bảo dưỡng ẩm tự nhiên được phân thành 2 giai đoạn: Bảo dưỡng ban đầu và Bảo dưỡng tiếp theo. Hai giai đoạn này liên tục kế tiếp nhau không có bước gián đoạn.

4.2.1. Giai đoạn Bảo dưỡng ban đầu

Trong giai đoạn này cần có biện pháp sao cho bê tông không bị bốc hơi nước dưới tác động của các yếu tố khí hậu địa phương (như nắng, gió, nhiệt độ và độ ẩm không khí). Đồng thời không để lực cơ học tác động lên bề mặt bê tông.

Các bước tiến hành Bảo dưỡng ban đầu:

• Bê tông sau khi tạo hình xong cần phủ ngay bề mặt hở bằng các vật liệu đã được làm ẩm (là các vật liệu địa phương hoặc các vật thích hợp sẵn có).
• Lúc này không tác động lực cơ học và không tưới nước trực tiếp lên mặt bê tông để tránh cho bê tông bị hư hại bề mặt. Khi cần thì có thể tưới nhẹ nước lên mặt vật liệu phủ ẩm.
• Cũng có thể phủ mặt bê tông bằng các vật liệu cách nước như nilon, vải bạt, hoặc phun chất tạo màng ngăn nước bốc hơi.
• Khi dùng chất tạo màng trên bề mặt bê tông thì việc tiến hành phun được thực hiện theo chỉ dẫn của nhà sản xuất chất tạo màng.
• Cũng có thể dùng thiết bị phun sương để phun nước thành sương trực tiếp lên mặt bê tông mà không cần phủ mặt bê tông.

Việc phủ ẩm bề mặt bê tông trong giai đoạn Bảo dưỡng ban đầu là nhất thiết phải có khi thi công trong điều kiện bị mất nước nhanh (như gặp trời nắng gắt, khí hậu nóng khô, khí hậu có gió Lào).

Các trường hợp khác có thể không phủ mặt bê tông, nhưng phải theo dõi để đảm bảo hạn chế bê tông bị mất nước, tránh nứt mặt bê tông.

Việc giữ ẩm bê tông trong giai đoạn Bảo dưỡng ban đầu kéo dài cho tới thời điểm bê tông đạt được một giá trị cường độ nén nhất định, đảm bảo có thể tưới nước trực tiếp lên mặt bê tông mà không gây hư hại.

Thời gian để đạt cường độ này 2,5-5h vào mùa hè; 5 – 8h vào mùa đông đóng rắn của bê tông tuỳ theo tính chất của bê tông và đặc điểm của thời tiết.

Tại hiện trường có thể xác định thời điểm này bằng các tưới thử nước lên mặt bê tông, nếu thấy bề mặt bê tông không bị hư hại là được. Khi đó bắt đầu giai đoạn Bảo dưỡng tiếp theo.

4.2.2. Giai đoạn Bảo dưỡng tiếp theo

Tiến hành kế tiếp ngay sau giai đoạn Bảo dưỡng ban đầu. Đây là giai đoạn cần tưới nước giữ ẩm liên tục mọi bề mặt hở của bê tông cho tới khi ngừng quá trình Bảo dưỡng.

Đối với bê tông dùng xi măng Pooclăng và xi mămg pooclăng hỗn hợp: Cần thường xuyên tưới nước giữ ẩm cho mọi bề mặt hở của kết cấu bê tông cho tới khi bê tông đạt giá trị Cường độ bảo dưỡng tới hạn RthBD và Thời gian bảo dưỡng cần thiết TBD

Bê tông các kết cấu khối lớn của các công trình công nghiệp và dân dụng (như móng silô, móng ống khói, móng máy, tường và vòm hầm, tường chắn đất vv…): Ngoài các yêu cầu của thiết kế, Thời gian bảo dưỡng cần thiết là không dưới 7 ngày đêm, không phân biệt Vùng và Mùa khí hậu.

Độ dày sàn bê tông càng lớn càng cần thời gian bảo dưỡng kéo dài hơn. Biện pháp tưới nước và biện pháp thoát nhiệt cho bê tông khối lớn trong giai đoạn Bảo dưỡng tiếp theo cần thực hiện theo hướng dẫn của TCXDVN 305: 2004.

Đối với bê tông dùng xi măng đóng rắn chậm, hoặc dùng phụ gia chậm ninh kết: Thời gian bảo dưỡng cần thiết tăng thêm 1 ngày đêm so với bình thường.

Trong giai đoạn Bảo dưỡngsàn bê tông tiếp theo có thể phủ ẩm hoặc không phủ ẩm bề mặt bê tông. Đối với vùng có khí hậu nóng khô hoặc có gió Lào thì việc phủ ẩm sẽ có tác dụng để giảm số lần tưới nước trong ngày và hạn chế nứt mặt bê tông.

Số lần tưới nước trong một ngày tuỳ thuộc vào môi trường khí hậu địa phương, sao cho bề mặt bê tông luôn được ẩm ướt. Việc tưới nước giữ ẩm cần được duy trì cả ban ngày lẫn ban đêm để đảm bảo cho bề mặt bê tông luôn được giữ ẩm, tránh bị để khô trong đêm.

Trong giai đoạn Bảo dưỡng sàn bê tông tiếp theo có thể thực hiện ngâm nước trên mặt bê tông thay cho tưới nước giữ ẩm.

5. Bảo dưỡng bê tông bằng màng chống thấm

5.1. Ván khuôn.

Để ván khuôn tại chỗ thường là một phương pháp bảo dưỡng bê tông hiệu quả và tiết kiệm chi phí, đặc biệt là trong giai đoạn đầu của nó. Trong thời tiết quá khô nóng, có thể cần làm ẩm ván khuôn gỗ, để ngăn ngừa ván khuôn gỗ bị khô trong thời gian bảo dưỡng, do đó tăng thời gian duy trì hiệu quả của ván khuôn.

Điều mong muốn là bất kỳ bề mặt tiếp xúc nào của bê tông như các đỉnh của dầm phải được phủ bằng tấm nhựa hoặc giữ ẩm bằng các phương tiện khác. Cần lưu ý rằng, khi ván khuôn thẳng đứng được nới lỏng khỏi bề mặt, hiệu quả của nó như một hệ thống bảo dưỡng sẽ giảm đáng kể.

5.2. Bảo dưỡng bê tông bằng tấm nhựa

Các tấm nhựa, hoặc vật liệu tương tự khác, tạo thành một rào cản hiệu quả chống thất thoát nước, miễn là chúng được giữ an toàn tại chỗ và được bảo vệ khỏi hư hỏng. Hiệu quả của chúng sẽ giảm đi rất nhiều nếu chúng không được giữ an toàn tại chỗ.

Phải ngăn chặn sự di chuyển của các bản nháp cưỡng bức dưới tấm trải. Chúng nên được đặt trên bề mặt tiếp xúc của bê tông càng sớm càng tốt để làm như vậy mà không làm hỏng bề mặt. Trên các bề mặt phẳng, chẳng hạn như mặt đường, chúng phải mở rộng ra ngoài các mép của tấm một khoảng nào đó, ví dụ hoặc ít nhất gấp đôi chiều dày của tấm, hoặc được lật xuống mép của tấm bê tông và được bịt kín.

Đối với bảo dưỡng sàn bê tông, tấm nên được đặt trên bề mặt của bê tông và, trong thực tế, tất cả các nếp nhăn được làm phẳng để giảm thiểu các hiệu ứng lốm đốm (nhuộm hydrat hóa), do quá trình đóng rắn không đồng đều, nếu không có thể xảy ra.

Làm ngập bề mặt của tấm dưới tấm có thể là một cách hữu ích để ngăn ngừa vết lốm đốm. Các dải gỗ, hoặc cát hoặc đất, phải được đặt trên tất cả các cạnh và khớp nối của tấm để ngăn gió đẩy tấm lên, đồng thời cũng để giữ ẩm và giảm thiểu sự khô.

Đối với các lớp hoàn thiện trang trí hoặc khi yêu cầu sự đồng nhất về màu sắc của bề mặt, tấm có thể cần phải được hỗ trợ rõ ràng khỏi bề mặt nếu lo ngại về vấn đề nhuộm hydrat hóa.

Điều này có thể đạt được với các thanh gạt bằng gỗ hoặc thậm chí các bộ phận của giàn giáo, với điều kiện là có thể đạt được và duy trì một lớp phủ phẳng, hoàn chỉnh.

Đối với công việc thẳng đứng, thành viên phải được bọc bằng tấm bìa và dán băng keo để hạn chế mất độ ẩm. Cũng như đối với công việc bảo dưỡng bê tông bề mặt, khi màu sắc của bề mặt bê tông thẳng đứng cần được lưu ý, tấm nhựa phải được giữ cho bề mặt rõ ràng để tránh bị ố do nước. Cũng phải cẩn thận để tránh việc tấm giấy bị rách hoặc bị hư hỏng trong quá trình sử dụng.

Cần có độ dày tối thiểu để đảm bảo đủ độ bền của tấm; Vật liệu tấm ASTM C 171 để bảo dưỡng bê tông bê tông quy định 0,01 mm. Tấm nhựa có thể trong hoặc có màu. Cần phải cẩn thận để màu sắc phù hợp với điều kiện môi trường xung quanh.

Ví dụ, các tấm màu trắng hoặc màu sáng phản chiếu tia nắng mặt trời và do đó, giúp bê tông tương đối mát khi thời tiết nóng. Mặt khác, nhựa đen hấp thụ nhiệt ở một mức độ rõ rệt và có thể gây ra nhiệt độ bê tông cao không thể chấp nhận được. Nên tránh sử dụng nó trong thời tiết nóng, mặc dù trong thời tiết lạnh việc sử dụng nó có thể có lợi trong việc đẩy nhanh tốc độ tăng cường độ bê tông.

Tấm nhựa trong có xu hướng trung tính hơn về tác động của nó với nhiệt độ nhưng có xu hướng kém bền hơn so với tấm màu, do đó làm giảm khả năng tái sử dụng của nó.

5.3. Bảo dưỡng bê tông bằng các hợp chất bảo dưỡng tạo màng

Các hợp chất bảo dưỡng là chất lỏng thường được phun trực tiếp lên bề mặt bê tông và sau đó khô lại để tạo thành một lớp màng tương đối không thấm nước có tác dụng làm chậm quá trình mất độ ẩm của bê tông. Các đặc tính và cách sử dụng của chúng được mô tả trong Hợp chất đóng rắn tạo màng lỏng AS 3799 cho bê tông.

Chúng là một phương pháp bảo dưỡng bê tông hiệu quả và tiết kiệm chi phí và có thể được áp dụng cho bê tông mới đổ hoặc bê tông đã được bảo dưỡng một phần bằng một số phương pháp khác. Tuy nhiên, chúng có thể ảnh hưởng đến sự liên kết giữa bê tông và các xử lý bề mặt tiếp theo.

Cần phải đặc biệt thận trọng trong việc lựa chọn một hợp chất thích hợp trong những trường hợp như vậy. Cặn của một số sản phẩm có thể ngăn cản sự kết dính của các sản phẩm lát sàn và gạch lên bề mặt bê tông.

Việc kiểm tra hoàn thiện sàn sau đó là cực kỳ quan trọng. Hầu hết các hợp chất đóng rắn phải được loại bỏ trước khi thi công bất kỳ lớp hoàn thiện sàn nào như thảm dính trực tiếp và lớp phủ vinyl, epoxy hoặc polyurethane và keo dán gạch men.

Cuối cùng, cần lưu ý khi sử dụng các hợp chất đóng rắn dựa trên dung môi, phải luôn cung cấp thông gió thích hợp trong không gian kín và thực hiện các biện pháp phòng ngừa an toàn cần thiết khác. Các khuyến nghị của nhà sản xuất phải luôn được tuân thủ.

6. Bảo dưỡng bê tông bằng phụ gia từ bên trong

Các hợp chất này được kết hợp vào bê tông như một phụ gia do đó được gọi là các hợp chất bảo dưỡng từ bên trong. Chúng ức chế sự mất độ ẩm và do đó cải thiện độ bền lâu dài và giảm co ngót do khô. Các hợp chất đóng rắn bên trong tương đối mới và nên cẩn thận khi sử dụng.

Chúng đã được sử dụng trong các lớp lót đường hầm và các mỏ hầm lò để bảo dưỡng ít nhất một phần khi các phương pháp truyền thống khó hoặc thậm chí không thể sử dụng.

7. Bảo dưỡng bê tông bằng nước

Thông thường Bảo dưỡng bằng nước được thực hiện bằng cách cung cấp nước lên bề mặt bê tông theo cách đảm bảo rằng nó được giữ ẩm liên tục. Nước được sử dụng cho mục đích này không được lạnh hơn bề mặt bê tông khoảng 5 ° C.

Phun bê tông ấm bằng nước lạnh có thể làm phát sinh ‘sốc nhiệt’ có thể gây ra hoặc góp phần gây nứt.

Cũng phải tránh làm ướt và làm khô bê tông xen kẽ vì điều này gây ra sự thay đổi thể tích cũng có thể góp phần làm bề mặt bị đóng băng và nứt nẻ.

7.1. Phương pháp ngâm nước

Các bề mặt phẳng hoặc gần phẳng tương ứng như sàn nhà, vỉa hè, mái bằng và các loại tương tự có thể được xử lý bằng cách ngâm nước.

Một ‘đập’ hoặc ‘đê’ được dựng lên xung quanh mép của phiến đá và nước sau đó được thêm vào để tạo ra một ‘ao’ nông. Cần phải cẩn thận để đảm bảo ao không bị trống do bốc hơi hoặc rò rỉ. Trám là một hình thức xử lý nhanh chóng, rẻ tiền và hiệu quả khi có sẵn nguồn cung cấp vật liệu ‘đập’ tốt, nguồn cung cấp nước và ‘ao’ không gây trở ngại cho các hoạt động xây dựng tiếp theo.

Nó có thêm một ưu điểm là giúp duy trì nhiệt độ đồng nhất trên bề mặt tấm. Do đó, ít có khả năng bị nứt do nhiệt tuổi sớm hơn trong các tấm được bảo dưỡng bằng cách ngâm nước.

7.2. Bảo dưỡng bê tông bằng cách phun hoặc sương mù

Sử dụng phun sương hoặc phun sương mù nước có thể là một phương pháp hiệu quả để cung cấp độ ẩm bổ sung cho quá trình bảo dưỡng và trong thời tiết nóng, giúp giảm nhiệt độ của bê tông. Cũng như các phương pháp bảo dưỡng ẩm khác, điều quan trọng là các vòi phun nước phải giữ cho bê tông luôn ẩm ướt.

Tuy nhiên, các vòi phun nước không nhất thiết phải được bật vĩnh viễn; họ có thể hẹn giờ không liên tục. Các vòi phun nước yêu cầu một nguồn cung cấp nước lớn, có thể gây lãng phí nước và có thể cần hệ thống thoát nước để xử lý nước chảy.

Giải pháp thay thế là có một hệ thống “khép kín”, nơi nước được thu thập và tái chế. Hệ thống phun nước có thể bị ảnh hưởng bởi điều kiện gió và cần phải giám sát để thấy rằng tất cả bê tông đang được giữ ẩm và không có phần nào của nó bị làm ướt và làm khô xen kẽ. Điều này không dễ đạt được.

7.3. Bảo dưỡng Lớp phủ ướt

Các loại vải như hessian, hoặc các vật liệu như cát, có thể được sử dụng như một lớp ‘phủ’ để duy trì nước trên bề mặt bê tông. Trên các khu vực bằng phẳng, có thể cần phải cân vải. Ngoài ra, điều quan trọng là phải thấy rằng toàn bộ khu vực được bao phủ.

Lớp phủ ướt nên được đặt ngay sau khi bê tông đã đông cứng đủ để tránh làm hỏng bề mặt. Không được để chúng quá khô vì chúng có thể hoạt động như bấc và hút nước ra khỏi bê tông một cách hiệu quả.

Vải có thể đặc biệt hữu ích trên các bề mặt thẳng đứng vì chúng giúp phân phối nước đồng đều trên bề mặt và ngay cả những nơi không tiếp xúc với nó, sẽ làm giảm tốc độ bay hơi bề mặt. Tuy nhiên, cần cẩn thận để bề mặt bê tông không bị vấy bẩn, có thể do tạp chất trong nước hoặc do vật liệu bao phủ.

Các loại vải mới có thể làm trôi vết bẩn trên vải, nên giặt trước là điều cần thiết. Trước khi đặt bất kỳ loại vải nào – làm ẩm trước để tránh làm ẩm bê tông có thể dẫn đến kết cấu vải bị hấp thụ âm vào bề mặt bê tông.

Trên đây dịch vụ đánh bóng sàn bê tông TKT đã cùng bạn tìm hiểu cách bảo dưỡng sàn bê tông đúng cách nhất bạn có thể sử dụng trong các dự án của mình. Có nhiều phương án khác nhau, tùy theo điều kiện và tình hình thực tế để bạn lựa chọn cách bảo dưỡng bê tông phù hợp nhất với mình

8. Kiến thức có thể bạn quan tâm

• Sàn bê tông là gì: https://tktg.vn/san-be-tong-la-gi/
• Các vết nứt bê tông thường gặp: https://tktg.vn/vet-nut-be-tong-thuong-gap/
• Hướng dẫn xử lý vết nứt bê tông bằng vật liệu Epoxy, PU, vữa trám vá: https://tktg.vn/huong-dan-su-dung-vat-lieu-xu-ly-vet-nut-be-tong/
• Thi công vữa tự san phẳng: https://tktg.vn/thi-cong-vua-tu-san-phang/
• Khe co giãn bê tông là gì: https://tktg.vn/khe-co-gian-be-tong-la-gi/
• Độ dày sàn bê tông: https://tktg.vn/do-day-san-be-tong-cot-thep/

Nguồn: công ty vệ sinh TKT Cleaning